Examination cards

Posted on by manepapikyan

Dear students, here are your exam topics , start writing your essays

1.– Save Our  Environment. We need your help to clean up our city. What have you ever done or are going to do to keep it clean?

  1. Spread the Word: Tell everyone you know about the problems our planet faces. The more people who understand, the more we can work together to fix things.

    Reduce, Reuse, Recycle: Try to use less stuff, reuse what you can, and recycle things like paper, plastic, and glass. It helps keep trash out of landfills and oceans.
  2. Use Clean Energy: Choose energy sources like solar or wind power instead of things like coal and oil. It’s better for the environment and helps reduce pollution.
  3. Protect Nature: We need to take care of forests, oceans, and other natural places. They give us clean air, water, and help animals survive.
  4. Support Green Causes: Donate to organizations that help protect the environment or volunteer for clean-up projects in your community.
  5. Build Eco-Friendly Communities: We can design neighborhoods and cities that are better for the environment. Things like more parks, better public transportation, and less pollution.
  6. Protect nature: As we all already know in Armenia people have started to cut off all the trees and plant new small and “beautiful” ones. Every day they cut hundreds of trees. The trees that give us oxygen, protect us from ultraviolet, save us from the sun in the summer. Instead they should be planting even more trees.
  7. Stop wasting food: Instead of wasting tons of food we and of course restaurants and cafe’s should give away the food that would’ve been thrown away to people who actually need it. A lot of people, kids and old people are starving, and we are able to help them.

    Saving our planet is everyone’s job. Even small actions like recycling or using less water can make a big difference. Let’s work together to make sure Earth stays healthy for us and future generations. Whenever i see a plastic bottle on the streets i pick it up. I never pollute. I just collect the trash i have in my bag, bring it home and trow it out in the garbage. Gender, racial, religious, and economic quality would promote peace among the countries of the world and create a more harmonious society. Also, it would uphold the idea that human life is invaluable and mutual respect and understanding are rights that every person should enjoy.
  8. 2.Your school trips. Tell me about your last trip or about the trip which you liked most of all
  9. Probably the most memorable trip for me was the trip to Ijevan. I was with my entire group on this excursion. We went with our class teacher from middle school. She is our favorite. The excursions with her were the best ones. On the road, as always, we turned on a huge speaker and started singing, played different games, joked, laughed. I fell on a nettle and my arm was hurting for 4 days. But my favorite part of the trip is when we arrive at the hotel on the first day. We sort things out, gossip with the girls in our rooms, get some sweets and chat about this and that. In the evening we turn on loud music and dance and sing until somebody knocks on the door and yells at us for the loud music. Then we all played hide and seek together throughout the hotel. We went to the store that was nearby, bought coffee and chips and ran back. We made coffee and sat and chatted in the hallway on the sofas. On every trip we give our word that we will not sleep, but still no one can stand it. On the second day we went to Lastiver. To be honest, I already hate that place. I have never walked so much in my life. None of us could feel our legs anymore. There was nothing to drink, it was terribly hot and I just dreamed of getting on the bus. I even almost fell off the rock. We somehow split into two groups and my group got lost. But we still found each other and continued going back down. In the evening, when my friends and I decided to go out to the store again, on the way back it started to rain terribly hard. We were completely wet, even the guard at the hotel door laughed at us. It was truly an unforgettable trip.
  10. 3., What would you change, if you could change one important thing in your country?. Use reasons and specific examples to support your answers.
  11. I would change the mentality and the thinking. I wish people respected women more here. I wish some people were prettier from the inside. Maybe weren’t so mean, jealous of other peoples luck. Gender, racial, religious, and economic quality would promote peace among the countries of the world and create a more harmonious society. Also, it would uphold the idea that human life is invaluable and mutual respect and understanding are rights that every person should enjoy.
  13. 4.My favourite elective school subjects. Are they connected with my future profession?

    My favourite elective school subject is probably French. I’ve been learning it for 3 years now. And i love it. To be honest i first changed my elective language to be with my friends, but i could never imagine that i would actually love it. It’s not connected with my future profession. Once, my french teacher told me that i have a french accent. It really motivated me to keep going. I still can’t speak freely but i’m working on it. I also started learning Spanish on my own. I know a lot of words and phrases. I adore exploring new languages and cultures in general.
  14. 5. What are the advantages of studying at Mkhitar Sebastatsi EduComplex?

Our school has many advanteges. For example the teachers. All of them are so lovely, unlike other schools. In my previous school the teachers would yell all the time, sometimes even hit, but our teachers are the best. They are understanding, calm, with a good sense of humor and etc. We literally sometimes even gossip with some of them. Also i think it’s very good that we dance and our national dances and songs. I love that we have kitchens where we can bake.

  1. 6.The Internet in my life. The advantages and disadvantages of Media education.
    The adventage is that it makes it so much easier to study. Even though some people can use internet for copying each others homeworks, so some people don’t actually study.
  2. Advantages
    Helps individuals develop critical thinking skills. Encourages media literacy and awareness. Empowers individuals to analyze and evaluate media content. Promotes digital citizenship and responsible online behavior
  3. Disadvantages
    Can be time-consuming and require significant effort. May not always keep pace with rapidly evolving media landscape. Potential for bias in educational materials. Challenges in effectively teaching media literacy to diverse audiences
  4. 7. Blog as an educational tool (area). How long have you had your blog? How often do you update your blog?  Advantages and disadvantages of using blog as an educational tool?
    I’ve had my blog for 5 years now. I update my blog every single day. I don’t skip any homeworks. The advanteges are that it’s so much easier with a blog than a copybook. You don’t have to write too much, you just type, and sometimes even copy info from the internet. The disadvanteges are that you can just go into somebody’s blog and copy the homework without even studying it. and sadly that’s what most of the people do.
  5. 8. Educational camps in our school. Which camp do you prefer-summer or winter? Why? Tell about your favourite activity during the camps.
    I love camps. I prefer summer 3 days long trips, when we go to a hotel, mount a mountain, walk all over the city, play games, have fun, make memories. But my favourite part is when we come to the hotel in the evening, tired and hungry. Gather together in someone’s room after dinner, relax, play games like, hide and seek, 21, Alias etc. And when after that me and the girls go to our room, gossip, eat our sweets and watch a movie. That’s when i feel like home, and it’s honestly the best feeling ever. But sadly it only lasts 3 days.
  6. 9.Sports and arts in my life.
    I noticed that sports and arts play a big role in my life. 3 months ago i started working out at home. To lose weight, to start feeling good, light and confident. If i don’t workout for a long time i feel like a grandma. I can’t even go upstairs without losing my breath. I’ve always wanted to build a healthy life, but i would always say “tomorrow” and later i understood that, that “tomorrow” will never come. And arts have always been in my life. I think dance is a powerful form of art. I used to go dancing before. For 5 years. But i stopped, because i sadly don’t have a strenght of will. I always quit everything afer some time. I’ve also always liked drawing. I think I’m pretty good at it. But i don’t always have motivation for it.
  7. 10.Do we live to work or work to live?
  8. The age-old question. It really depends on one’s perspective and values. Some people find fulfillment and purpose in their work, and it becomes a central part of their identity and source of satisfaction. For them, it might feel like they live to work, as work brings meaning and fulfillment to their lives.
  9. On the other hand, others see work as a means to an end – a way to support themselves and their families, pursue their passions outside of work, and enjoy life’s experiences. For example, my dad has been working for 15 years already. He never stops. Even works on saturdays. And he does it all for his family to have food, new clothes etc.
    For people like him, work is a necessity to sustain their desired lifestyle, so they might feel they work to live.
    Finding the right balance between work and life’s joys makes life more interesting and fulfilling. As people go through different stages of life, they learn how to juggle their job with their personal happiness. It’s like a story that unfolds as people try to mix their career goals with their passions and the things that make them happy.
  10. 11.Healthy lifestyle.
    Maintaining a healthy lifestyle is all about making good choices for your body and mind. This includes eating nutritious foods, staying active through regular exercise, getting enough sleep, and managing stress effectively. It’s also important to avoid harmful habits like smoking and excessive drinking. By prioritizing your health and well-being, you can enjoy a better quality of life and reduce your risk of many chronic diseases. But by saying “Healthy lifestyle” i also mean being healthy from the inside. For example, not being jealous, mad, being in a good relationship with food, with family and friends. Just being happy with your life.
  11. 12 I would like my favourite occupation to be my speciality.
    When you immerse yourself in something you truly love, work becomes more than just a means to an end. It becomes a source of joy, purpose, and fulfillment. I think that specializing in your favorite occupation allows you to leverage your natural talents and strengths. You’re more likely to excel in areas where you have a genuine interest and aptitude, leading to greater levels of expertise and proficiency over time. This expertise not only enhances your professional reputation but also opens doors to new opportunities, whether it’s recognition within your field, career advancement, or the chance to make a meaningful impact in your community.
    Additionally, when your favorite occupation becomes your specialty, work-life balance often becomes more manageable. Rather than feeling drained and depleted by your job, you may find that your work energizes and inspires you. This can lead to a more harmonious integration of work and personal life, allowing you to pursue your passions outside of work with renewed vigor and enthusiasm.
  12. 13. Friend in need is a friend indeed.
    “Friend in need is a friend indeed” means a real friend is someone who helps you when you really need it. It shows that true friends stick with you through tough times. This saying reminds us that genuine friendships are built on trust, support, and kindness. It’s about being there for each other, offering help and comfort when it’s needed most. In simple terms, it means that when you’re in trouble, a true friend will always be there to help you out.
    Luckly i have those friends. By growing up you understand how important it is having a friend in your life. A true friend. Who will listen to you, won’t judge you, will give a good advice or at least just be with you. Not being able to open up to people and ask for help is hard and that’s when your friend comes to help. we all need someone like this in our lives, even if we don’t admit it.

Դասարանական աշխատանք/180֊185

Posted on by manepapikyan

181. Տեքստը 4-5 նախադասությամբ փոխադրի՛ր:
Կրիան ու նապաստակը վիճեցին, թե իրենցից ո՛վ է ավելի արագ վազում: Քանի որ խոսքով իրար ոչինչ չկարողացան ապացուցել, որոշեցին մրցել: Հանդիպման տեղը նշեցին ու բաժանվեցին: Նապաստակը չէր կասկածում, որ ինքն իսկապես արագավազ է: Նա հույսը դրեց իր բնատուր արագավազության վրա ու ճամփեզրին պառկեց, մուշ-մուշ քնեց, որ մի քիչ հանգստանա: Իս կրիան հասկանում էր, որ ինքը դանդաղաշարժ է, դրա համար էլ առանց հանգստանալու վազում էր ու վազում: Այդպես նա քնած նապաստակից առաջ անցավ ու նվաճեց հաղթողի պարգևը:
Այդպես է. երբ բնական ընդունակությունները չեն օգտագործվում, աշխատասիրությունը հաղթում է:

Մի անգամ կրիան և նապաստակը որոշում են մրցել իրար հետ և տեսնեն,թե ով է իրենցից արագավազը։Հանդիպման վայրը որոշեցին ու սկսեցին մրցել։Նապաստակը վստահ լինելով,որ ինքը պետք է հաղթի ,ճանապարհի կեսից որոշեց քնի,իսկ կրիան եկավ հասավ քնած նապաստակին ու հաղթեց։Այդպես է, երբ բնական ընդունակությունները չեն օգտագործվում, աշխատասիրությունը հաղթում է:

182.կետադրի՛ր (փակագծում նշվում է, թե քանի՛ նշան դնես):

Երբ, քարը կայծ տվեց և կայծից վառոդը բռնկվեց,ձորերը դղրդացին ահավոր արձագանքից: (2)
Երբ ծանոթ արտին հասավ, հենվեց հրացանին ու միտք արավ: (1)
Քաղցած աղվեսը փչակում հաց ու միս գտավ,որ հովիվներն էին թողել: (1)
Ալքիոնեն մի թռչնիկ է,որ մենակություն է սիրում և ապրում է ծովափին: (1)
Մի շուն,որ ձու կուլ տալու սովորություն ուներ ,մի անգամ ձվի փոխարեն խխունջ կուլ տվեց: (2)
Արծիվը ցած սուրաց ու բռնեց այն աքաղաղին ,որն ընկերոջը հաղթել ու ձայնը գլուխը գցած պարծենում էր: (1)
Գայլը մի անգամ որոշեց փոխել իր տեսքը ,որովհետև այդպես ավելի շատ որս անելու հույս ուներ: (1)
Պատմության մեջ հայտնի են դեպքեր, երբ դատարանը հեղինակին ստիպել է ուտել իր գրած գիրքը: (1)
Քանի որ գրքի բովանդակությունը թունավոր է ՝թող հեղինակն ինքը թունավորվի դրանով: (1)
Մի անգամ երեկոյան ,երբ մի քանի ժամ շարունակ երկնքում փայլեց թռչող անորոշ մի առարկա ,Տոկիոյում մեծ իրարանցում սկսվեց: (2)
Նյու Յորքում պատրաստել են շատ փոքր մի սարք, որը քննելով և ձայնի դողը որսալով բռնում է սւոտը: (1)
Այնքան հզոր է մոծակը, որ նույնսիկ փիղն է վախենում նրանից: (1)
Մոլորված մարդը՝ հանկարծ լսեց ,հեռվում մի կկու է կանչում ու գլխի ընկավ ՝ուր պիտի գնա: (3)
Մի անգամ առյուծն ուզում է ցուլին ուտել, բայց նրա եղջյուրներից վախենում էր: (1):

183. Պատմություն հորինի՛ր, որն ավարտվում է այսպես՝

Մի անգամ ես գնացել էի ինձ համար անծանոթ մի քաղաք։Այդ քաղաքն Մոսկվան էր։Այնտեղ ամեն ինչն ինձ համար մի քիչ տարօրինակ էին։Բնակելի շենքերն շատ գեղեցիկ էին,իսկ ռեստորաներն ,խանութներն ու այլ կառույցներն արտակինից շատ հասարակ էին։Ես մի անգամ գնացի մի շատ մեծ առևտրի կենտրոն ու վորոշեցի զբոսնել մենակ։Քայլելով առաջ ես չհասկացա ինջքան եմ գնացել ու շուրջս բոլորն օտար էին ։Ես փորձում էի ճանապարհ գտնեի բայց խուճապն ինձ թույլ չէր տալիս սկզբում։Որոշ ժամանակ անց ես ինձ հավաքեցի ,շատ արագ կողմնորոշվեցի ու սլացա առաջ։Այս պատմությունն պատմեցի, որ չվախենաք անծանոթ քաղաքում «կորչելուց»:
184. Ընդգծված բառակապակցությունները նախադասությունների վերածի՛ր:
Օրինակ՝ Չնայած փոքր չափերին՝ ծաղկափոշու հատիկն ունի բարդ կազմությու:- Ծաղկափոշու հատիկն ունի բարդ կազմություն. Չնայած որ փոքր են չափերը:
Հոր հեռանալուն պես աղջիկը վազեց, պահարանից դեղ հանեց, բերեց. քսեց տղայի վերքերին: Հենց որ հայրը հեռացավ, աղջիկը վազեց, պահարանից դեղ հանեց, բերեց, քսեց տղայի վերքերին:
Այդ պատմությունն իմանալով՝ մարդիկ սկսեցին կարեկցել նրան:
Պտմություն իմանալուն պես՝ մարդիկ սկսեցին կարեկցել նրան։
Դուրս գալով անտառից՝ շշմած կանգ առավ:
Երբ անտառից դուրս եկավ,շշմած կանգ առավ։
Վրաններից մի մարդ, մանգաղը գոտու մեջ խրած, բարձրացավ քարափով:
Օջախի մոտ նստած կինը թվում էր քրմուհի՝ եռոտանու առաջ ծխի շարժումները գուշակող:

185. Ըստ օրինակի՝ տրված բառերով բառակապակցություններ կազմի՛ր:
Օրինակ՝ աղջիկ-բացի աղջկանից, բացառությամբ աղջկա:

Ընկեր-բացի ընկերոջից բացառությամբ ընկերոջը։
կին-բացի կնոջից բացառությամբ կինը
Արման-բացի Արմանից բացառությամբ Արմանը
տեր-բացի տիրոջից բացառությամբ տերը
մարդիկ-բացի մարդկանցից բացառությամբ մարդկանց
տղաներ-բացի տղաներից բացառությամբ տղաները
կինո-բացի կինոից բացառությամբ կինոն
արվեստ-բացի արվեստից բացառությամբ արվեստը
վարդեր-բացի վարդերից բացառությամբ վարդը
մեղու-բացի մեղվից բացառությամբ մեղուն։

Ստացված բառակապակցություններից մի քանիսով նախադասություն կազմի՛ր:

Բացի ընկերոջից բոլորի հետ մտերիմ էր։
Բոլորը եկել էին ինձ շնորհաորելու բացառությամբ Արմանը։
Բացի արվեստից նա ուրիշ հետաքրքրություններ ուներ։

Թթվածին, օզոն, այրման ռեակցիաներ

Posted on by manepapikyan

Ուղղորդող  հարցադրումներ.

  1. Թթվածնի ենթախմբի ընդհանուր  բնութագիրը, թթվածնի  դիրքը  պարբերական  համակարգում(ո՞ր պարբերության, ո՞ր խմբի տարր է), թթվածնի  իզոտոպների բաղադրությունը(պրոտոնների, նեյտրոնների, էլեկտրոնների քանակը իզոտոպներում)

Թթվածինը (O) գտնվում է տարրերի պարբերական աղյուսակի երկրորդ պարբերությունում և վեցերորդ խմբում:Թթվածինն ունի երեք հիմնական իզոտոպ՝ թթվածին-16 (16O), թթվածին-17 (17O) և թթվածին-18 (18O):

Թթվածին-16 (16O) բաղկացած է.
8 պրոտոն ատոմային միջուկում,
8 նեյտրոն ատոմային միջուկում,
8 էլեկտրոն ատոմի թաղանթներում:


Թթվածին-17 (17O) բաղկացած է.
8 պրոտոն ատոմային միջուկում,
9 նեյտրոն ատոմային միջուկում,
8 էլեկտրոն ատոմի թաղանթներում:


Թթվածին-18 (18O) բաղկացած է.
8 պրոտոն ատոմային միջուկում,
10 նեյտրոն ատոմային միջուկում,
8 էլեկտրոն ատոմի թաղանթներում:

  1. Թթվածնի  տարածվածությունը  Երկրագնդի վրա  

Մթնոլորտ

Օդը, որը մենք շնչում ենք, հիմնականում բաղկացած է ազոտից (~78%) և թթվածնից (~21%): Մթնոլորտի թթվածինը հիմնական դեր է խաղում Երկրի վրա կյանքի պահպանման գործում, քանի որ այն անհրաժեշտ է կենդանի օրգանիզմների շնչառության և տարբեր նյութերի օքսիդացման համար:

Օվկիանոսներ

Թթվածինը նույնպես լուծվում է ջրում՝ ապահովելով ծովերում և օվկիանոսներում կյանքի համար անհրաժեշտ պայմանները: Ջրում լուծված թթվածինը կարևոր է ջրային օրգանիզմների շնչառության համար, ինչպիսիք են ձկները և ծովային անողնաշարավորները:

Լիտոսֆերա

Թթվածինը առկա է հանքանյութերում և ապարներում: Այն կարևոր դեր է խաղում քիմիական գործընթացներում, ինչպիսիք են մետաղների օքսիդացումը հանքաքարերի ձևավորման ժամանակ:

Կենսոլորտ

Ֆոտոսինթեզի միջոցով բույսերի կողմից թողարկված թթվածինը մթնոլորտում թթվածնի հիմնական աղբյուրն է: Ֆոտոսինթեզի գործընթացի միջոցով կանաչ բույսերը օգտագործում են ածխաթթու գազ և արևային էներգիա՝ օրգանական նյութեր և թթվածին արտադրելու համար:

  1. Թթվածնի  վալենտականությունը և օքսիդացման  աստիճանը  միացություններում, գրեք օրինակներ

Թթվածինը սովորաբար ունի -2 վալենտություն, ինչը նշանակում է, որ այն սովորաբար կրկնակի կապեր է ձևավորում այլ տարրերի հետ՝ արտաքին թաղանթում էլեկտրոնների օկտետ ստանալու համար: Սա հանգեցնում է թթվածնի միացություններին, որոնք ունեն բացասական օքսիդացման վիճակ:

Օրինակ:

Ջուր (H2O): Այս միացության մեջ թթվածինն ունի -2 օքսիդացման աստիճան: Ջրածնի յուրաքանչյուր ատոմ ունի +1 օքսիդացման աստիճան:
Ածխածնի երկօքսիդ (CO2): Այս միացության մեջ թթվածինը նույնպես ունի -2 օքսիդացման աստիճան, իսկ ածխածինը +4։
Ալյումինի օքսիդ (Al2O3): Այստեղ թթվածինը նույնպես ունի -2 օքսիդացման աստիճան, ալյումինը +3։
Կալցիումի կարբոնատ (CaCO3): Այս միացության մեջ թթվածինն ունի -2 օքսիդացման աստիճան, կալցիումը +2 և ածխածինը +4։

  1. Թթվածնի  ֆիզիկական, քիմիական, ֆիզիոլոգիական  հատկությունները 

Ֆիզիկական հատկություններ:
Թթվածինը նորմալ պայմաններում անգույն, առանց հոտի գազ է։
Այն ավելի թեթև է, քան օդը և հեշտությամբ տարածվում է մթնոլորտում։
Կրիոգեն տեխնոլոգիաները կարող են ցածր ջերմաստիճաններում թթվածինը վերածել հեղուկի կամ նույնիսկ պինդ վիճակի:
Թթվածինը անհրաժեշտ է այրման համար, ուստի այն օգտագործվում է վառելիքի այրման գործընթացներում:

Քիմիական հատկություններ.
Թթվածինը շատ ռեակտիվ տարր է և ունակ է միացություններ ստեղծել այլ տարրերի մեծ մասի հետ:
Այն ուժեղ օքսիդիչ է և կարող է աջակցել այրմանը:
Թթվածինը փոխազդում է բազմաթիվ մետաղների հետ՝ առաջացնելով օքսիդներ։

Ֆիզիոլոգիական հատկություններ.
Թթվածինը կենսական նշանակություն ունի կենդանի օրգանիզմների համար, քանի որ այն անհրաժեշտ է շնչառության և օրգանական նյութերի օքսիդացման համար, որն ապահովում է էներգիայի արտադրությունը:
Մարդկանց համար թթվածինը անհրաժեշտ է բջիջների և օրգանների կյանքը և բնականոն գործունեությունը պահպանելու համար:
Բժշկական թթվածինը օգտագործվում է տարբեր պայմանների բուժման համար, ինչպիսիք են մոտալուտ հիպոքսիան կամ շնչառական անբավարարությունը:

  1. Ինչպիսի՞  ռեակցիաների  օգնությամբ  են  ստանում  թթվածինը  լաբորատորիայում  և արդյունաբերության  մեջ 

Ջրածնի պերօքսիդի քայքայումը (H2O2):
Այս մեթոդով ջրածնի պերօքսիդը (H2O2) քայքայվում է ջրի (H2O) և թթվածնի (O2)՝ օգտագործելով կատալիզատոր, սովորաբար մանգանի երկօքսիդ (MnO2):

2H2​O2​→2H2​O+O2​

Ջրի էլեկտրոլիզ.
Այս գործընթացում ջուրը (H2O) էլեկտրոլիզվում է ուղղակի էլեկտրական հոսանքի միջոցով: Թթվածինը (O2) ձևավորվում է անոդում, իսկ ջրածինը (H2) կաթոդում.

2H2​O→2H2​+O2​

Կրիոգենիկ մեթոդներ.
Արդյունաբերության մեջ թթվածին կարող է արտադրվել նաև հեղուկացնելով, այնուհետև սառեցնելով օդը մինչև շատ ցածր ջերմաստիճան, ինչը թթվածինը բաժանում է մթնոլորտի այլ բաղադրիչներից, ինչպիսիք են ազոտը:

Ջրի ֆոտոլիզ.
Բնության մեջ թթվածինը կարող է սինթեզվել ֆոտոսինթեզի ընթացքում ջրի ֆոտոլիզի արդյունքում, որը տեղի է ունենում բույսերի, ջրիմուռների և որոշ միկրոօրգանիզմների մեջ։

6. Լաբորատոր փորձեր՝ այրման ռեակցիաներ, օդի բաղադրության որոշումը:

7. Ինչպիսի՞   թունավոր  նյութեր  կարող  են  պարունակվել օդում(պինդ, հեղուկ,գազային) 

Պինդ նյութեր:
Փոշին և մասնիկներ. օդի մանր մասնիկները կարող են պարունակել թունավոր մետաղներ կամ օրգանական միացություններ, որոնք կարող են ներշնչվել:
Ասբեստ. Հանքանյութ, որը նախկինում լայնորեն օգտագործվում էր շինարարության և այլ ոլորտներում, սակայն այժմ խուսափում են իր քաղցկեղածին հատկությունների պատճառով:

Հեղուկ նյութեր.
Տարբեր քիմիական նյութեր, ինչպիսիք են լուծիչները կամ ծանր մետաղները, կարող են գոլորշիանալ և թունավոր գոլորշիներ ստեղծել օդում:
Նավթամթերք. նավթավերամշակման գործարաններից կամ տրանսպորտային պատահարներից արտանետումները կարող են թունավոր հեղուկներ արտանետել օդ:

Գազային նյութեր.
Ազոտի երկօքսիդ (NO2). Ավտոմեքենաներից և արդյունաբերական ձեռնարկություններից արտանետումները կարող են հանգեցնել օդում NO2-ի բարձր մակարդակի, ինչը կարող է առաջացնել շնչառական խնդիրներ և լորձաթաղանթի գրգռում:
Ծծմբի երկօքսիդ (SO2). Արտանետումները էլեկտրակայաններից և այլ աղբյուրներից, ինչպիսիք են որոշ արդյունաբերություններ, կարող են պարունակել SO2, որը կարող է նաև առաջացնել շնչառական խնդիրներ և առողջական այլ խնդիրներ:
Ածխածնի երկօքսիդ (CO). Թերի այրման արտադրանք, որը թունավոր է բարձր կոնցենտրացիաներում և կարող է թունավորում առաջացնել:

8. Օզոն,  օզոնային շերտի վերացմամբ ի՞նչ վտանգ է սպառնում կենդանական աշխարհին, օզոնային  ճեղքերի  առաջացման  պատճառները   որո՞նք  են 

Օզոնային շերտի քայքայումը կարող է լուրջ հետևանքներ ունենալ վայրի բնության համար: Օզոնային շերտը կարևոր դեր է խաղում Երկրի վրա կյանքը արևի վնասակար ուլտրամանուշակագույն (ուլտրամանուշակագույն) ճառագայթումից պաշտպանելու գործում: Առանց այս պաշտպանիչ շերտի, կենդանիները կարող են հանդիպել մի շարք խնդիրների.

Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման մակարդակի բարձրացում. Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումը, կարող է ներթափանցել մթնոլորտ առանց օզոնային շերտի: Սա կարող է հանգեցնել մաշկի և աչքի քաղցկեղի առաջացման ռիսկի, իմունիտետի նվազմանը, ԴՆԹ-ի վնասմանը և կենդանիների վատ առողջությանը:

Ազդեցությունը էկոհամակարգերի վրա. Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման ավելացումը կարող է ազդել ծովային և ցամաքային էկոհամակարգերի վրա: Ֆիտոպլանկտոնի որոշ տեսակներ, որոնք գտնվում են ծովային սննդի շղթաների հիմքում, կարող են հատկապես խոցելի լինել ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման նկատմամբ, ինչը կարող է հանգեցնել սննդի շղթայի խաթարման և էկոհամակարգի անհավասարակշռության:

Սպառնալիք տեսակների համար. Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման բարձր մակարդակը կարող է բացասաբար ազդել կենդանիների մի շարք տեսակների վրա, հատկապես նրանց, որոնց մաշկը կամ մորթին ավելի քիչ պաշտպանված են վնասակար ազդեցություններից: Սա կարող է հանգեցնել պոպուլյացիայի նվազման և նույնիսկ որոշ տեսակների անհետացման:

Օզոնի ճաքերի պատճառները ներառում են.

Քլորոֆտորածխածնային միացությունների օգտագործումը. դրանք նախկինում լայնորեն օգտագործվում էին արդյունաբերության, աերոզոլների և սառեցման կիրառություններում, բայց նրանք կարող են ոչնչացնել օզոնի մոլեկուլները, երբ ազատվում են ստրատոսֆերա:

Տեխնածին այլ նյութեր. Բացի այդ, տեխնածին այլ նյութեր, ինչպիսիք են հալոգենացված ածխաջրածինները, նույնպես կարող են նպաստել օզոնային շերտի քայքայմանը:

Բնական գործընթացներ. Որոշ բնական պրոցեսներ, ինչպիսիք են հրաբխային ակտիվությունը և կենսաքիմիական ռեակցիաները, նույնպես կարող են նպաստել օզոնի ճաքերի ձևավորմանը, թեև դրանց ներդրումը սովորաբար շատ ավելի փոքր է, քան մարդկային գործունեությանը:

9. Ո՞ր  ռեակցիաներն  են  կոչվում  այրման  ռեակցիաներ, սահմանեք և գրեք  այրման ռեակցիաների  օրինակներ 

Ածխածնի (ածխաջրածինների) այրում.
Ռեակցիա՝ C+O2​→CO2​
Օրինակ՝ ածուխ, փայտ կամ այլ օրգանական նյութեր այրելը:

Ջրածնի այրումը.
Ռեակցիա՝ 2H2​+O2​→2H2​O
Օրինակ. Ջրածնի պայթյուն, որն օգտագործվում է հրթիռների կամ ջրածնային ջահերի մեջ:

Մեթանի այրում.
Ռեակցիա՝ CH4​+2O2​→CO2​+2H2​O

Օրինակ՝ բնական գազի այրումը վառարանում կամ կաթսայում:

Ալկոհոլի այրումը.
Ռեակցիա՝ C2​H5​OH+3O2​→2CO2​+3H2​O
Օրինակ՝ Էթիլային սպիրտ (ալկոհոլ) այրել կերոսինի վառարանում կամ կրակի վրա։

Մետաղների այրում (օրինակ՝ մագնեզիում կամ ալյումին).
Ռեակցիա՝ Mg+O2​→2MgO
Օրինակ՝ մագնեզիումի այրումը ջահի մեջ:

10. Որտե՞ղ  է  կիրառվում  թթվածնը: 

Բժշկություն. Թթվածինը օգտագործվում է բժշկական նպատակներով՝ հիվանդանոցներում հիվանդների շնչառությունը պահպանելու, հիպոքսիայի (հյուսվածքներում թթվածնի պակաս) բուժման համար, անզգայացման և ինտենսիվ թերապիայի ժամանակ:
Արդյունաբերություն. Արդյունաբերության մեջ թթվածինը օգտագործվում է օքսիդացման գործընթացներում՝ աջակցելու այրմանը և այրմանը, ինչպիսիք են եռակցումը, մետաղի կտրումը, պողպատի, ապակու և ցեմենտի արտադրությունը:
Ավիացիա և տիեզերք. Ավիացիայում թթվածինը օգտագործվում է ինքնաթիռներում և տիեզերանավերում՝ անձնակազմի և ուղևորների համար շնչառություն ապահովելու համար բարձր բարձրություններում, որտեղ թթվածնի մակարդակը ցածր է:

Ակվարիումային գիտություն. Ձկների և այլ ջրային օրգանիզմների կյանքը ապահովելու համար ակվարիումներն օգտագործում են թթվածնային համակարգ՝ ջրի մեջ թթվածնով հագեցվածությունը պահպանելու համար:
Էլեկտրաէներգիայի արտադրություն. Էլեկտրաէներգիայի արտադրության որոշ գործընթացներ օգտագործում են թթվածին գազային տուրբիններին և կաթսաներին վառելիքի այրման համար օդ մատակարարելու համար:
Գյուղատնտեսություն. թթվածինը կարող է օգտագործվել գյուղատնտեսության մեջ՝ ջերմոցային տնտեսության մեջ բույսերի արտադրողականությունը բարձրացնելու կամ հողի որակը բարելավելու համար:
Կենցաղային նպատակներ. թթվածնի բալոնները կարող են օգտագործվել տանը, երբ շնչառությունը անհրաժեշտ է լուրջ բժշկական պայմանների դեպքում:

Հայաստանի Հանրապետություն

Posted on by manepapikyan

Մարզեր, մարզկենտրոններ և քաղաքներ

Реклама

ՀՀ գետեր

ՀՀ գետային ցանցի քարտեզ-նշել հետևյալ գետերի անունը, երկարությունը, ակունքն ու գետաբերանը-Ախուրյան, Քասախ, Հրազդան Արփա, Որորտան, Ողջի, Փամբակ, Ձորագետ, Դեբեդ, Աղստև:

Ախուրյան — բաց կապույտ, երկարություն — 186 կմ, ակունք — Արփի, գետնբերան — Արաքս

Քասախ — մուգ կանաչ, երկարություն — 89 կմ, ակունք — Արագած, գետնբերան — Արաքս

Հրազդան — նարնջագույն, երկարություն — 141 կմ, ակունք — Սևանա լիճ, գետնբերան — Արաքս

Որոտան — մոխրագույն, երկարություն — 178 կմ, ակունք — Զանգեզուրի լեռներ, գետնբերան — Արաքս

Ողջի — կապուտ, երկարություն — 82 կմ, ակունք — կապույտջուղ, գետնբերան — Արաքս

Փամբակ — մանուշակագույն, երկարություն — 86կմ, ակունք — Ջաջուռի լեռնանց, գետնբերան — Դեբեդ

Դեբեդ — բաց կանաչ, երկարություն — 178կմ, ակունք — Դսեղ, գետնբերան — Խրամ

Ձորագետ — վարդագույն, երկարություն — 67 կմ, ակունք — Ջավախքի և Բազումի լեռնաշղթաների միացման վայրը, գետնբերան — Դեբեդ

Աղստև — մուգ կապույտ, երկարություն — 133 կմ, ակունք — Թեժլեռ, գետնբերան — Կուր գետ